Αγία Παρασκευή

Η Αγία Παρασκευή (ή Κεράσοβο, όπως ήταν η παλιά του ονομασία) είναι ένα πανέμορφο ορεινό χωριό του δήμου Κόνιτσας στην περιφερειακή ενότητα Ιωαννίνων. Είναι χτισμένο στις βορειοδυτικές πλαγιές του Σμόλικα, του δεύτερου υψηλότερου όρους της Ελλάδας, σε υψόμετρο 960 μέτρων. Απέχει από την Κόνιτσα 27 χιλιόμετρα.

Το χωριό είναι κτισμένο ανάμεσα από πυκνά δάση πεύκου, οξιάς, πυξαριού και ρόμπολου. Αριστερά και δεξιά του τρέχουν δύο ποτάμια, ο Κακόλακκος και ο Βουρκοπόταμος, με τα κρυστάλλινα και πεντακάθαρα παγωμένα νερά τους, και περιβάλλεται από δυο ψηλές βουνοκορφές, τη Τζούμια και το Ανήλιο. . Το χειμώνα έχει περίπου 100 μόνιμους κατοίκους, ενώ το καλοκαίρι υπερβαίνουν τους 1.000.

 Ο επισκέπτης θα εντυπωσιαστεί από τα τοπία με την ανέγγιχτη φυσική ομορφιά τους και τα άφθονα νερά, καθώς και από τη μεγάλη πλατεία, που την πλαισιώνουν πετρόχτιστα κτήρια και τη σκεπάζουν αιωνόβια πλατάνια

Η Αγία Παρασκευή είναι ένα αυθεντικό Μαστοροχώρι μια που οι περισσότεροι κάτοικοί του παλιότερα ασχολούνταν με τη μαστορική τέχνη και τις μεταφορές (κυρατζήδες- αγωγιάτες). Κερασοβίτες πετράδες- χτίστες εργάστηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας αλλά και  στο εξωτερικό.

Σήμερα, οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την υλοτομία και την κτηνοτροφία. Βοοειδή, γίδια και πρόβατα εκτρέφονται στις πλαγιές του Σμόλικα και του Ταμπουριού.

Ξεχωριστή είναι η μουσική παράδοση του χωριού. Μέχρι και τις μέρες μας ξακουστοί μουσικοί (Φιλιππιδαίοι και Μπετζαίοι) διασκεδάζουν τον κόσμο στα  παραδοσιακά πανηγύρια της ευρύτερης περιοχής. Τα τελευταία χρόνια, τον Αύγουστο, διοργανώνεται Φεστιβάλ Πολυφωνικού Τραγουδιού, υπό την επίβλεψη της Ξανθούλας Ντακοβάνου, καθηγήτριας μουσικοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Denis Diderοt- Paris7, και της ορχήστρας του Νίκου Φιλιππίδη. Στις 24 Ιουνίου κατά τη γιορτή του Αϊριγογιάννη, οι γυναίκες μαζεύουν ρίγανη από το ριγανόβουνο (3 ώρες πεζοπορία από το χωριό) με χορούς και τραγούδια. Στις 30 Ιουνίου γίνεται πανηγύρι στο εξωκκλήσι του Αγίου Θεοδοσίου. Κάθε χρόνο στη γιορτή της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου) γίνεται διήμερο πανηγύρι, αφού προηγηθεί λειτουργία στο μικρό εκκλησάκι, στο πάνω μέρος του χωριού και ακολουθεί χορός και  φαγοπότι στην πλατεία με  μεγάλη συμμετοχή κόσμου. Στις 14 Αυγούστου γίνεται αναβίωση ενός τοπικού εθίμου, ενώ στις 15 Αυγούστου γίνεται λαική βραδιά στην πλατεία του χωριού.

Χαρακτηριστικό επίσης είναι το έθιμο της κατασκευής της «μπόντζας» (πήλινο ταψί για το ψήσιμο ψωμιού ή πίτας) από τις γυναίκες κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.  Στην Αθήνα εδρεύει η Αδελφότητα Αγίας Παρασκευής «Το Κεράσοβο» και στο χωριό υπάρχει ο Επιμορφωτικός Σύλλογος Νέων «Ο Σμόλικας», που αναλαμβάνει τις διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

 

Αξιοθέατα

Στην Αγία Παρασκευή λειτουργεί από τον Αύγουστο του 2010 Λαογραφικό Μουσείο σε ένα διατηρητέο κτήριο στην πλατεία του χωριού. Το μουσείο στεγάζει περισσότερα από 400 εκθέματα.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι πολλές εκκλησίες του χωριού, όπως η κεντρική της Κοίμησης Θεοτόκου που χτίστηκε  το 1812 και διαθέτει αξιόλογες αγιογραφίες (1812), ο Αγ. Νικόλαος,(1850), η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής της πολιούχου που έδωσε το όνομά της στο χωριό. Χτίστηκε μετά το 1850, πάνω στα θεμέλια παλαιότερης εκκλησίας αφιερωμένης επίσης στην Αγία Παρασκευή., ο Αγ. Δημήτριος (1926), ο Αγ. Αθανάσιος, η Αγ. Βαρβάρα, ο Πρ. Ηλίας, η Αγ. Τριάδα κ.α. Αξιοι προσοχής είναι  οι παλιοί μύλοι και οι βρύσες του χωριού, καθώς και το κτίριο του παλιού Δημοτικού σχολείου.  Στο κέντρο του χωριού ξεχωρίζει ένα μεγάλο κτίριο, που ανήκει στην Αδελφότητα Αγίας Παρασκευής.   Γενικά η πολεοδομική μορφή του χωριού είναι μονοκεντρική με το κέντρο στη μέση που περιλαμβάνει το μεσοχώρι, τις δυο ανισόπεδες πλατείες και τους 12 μαχαλάδες, που αντιστιχούν σε διάφορες ισχυρές φάρες (σόγια), όπως Τσουμπαναίοι, Παπαγιανναίοι, Βαιλάδες κά.

 

Δραστηριότητες

Για όσους αγαπούν τη φύση και τους λάτρεις της ορεινής πεζοπορίας, το χωριό και οι γύρω περιοχές του προσφέρουν πλήθος επιλογών. Υπάρχουν διάφορα μονοπάτια, τα οποία μπορεί κάποιος να ακολουθήσει και να… «χαθεί» στα καταπράσινα δάση. Οι διαδρομές και η φύση επιφυλάσσει εκπλήξεις στον περιπατητή όσον αφορά την χλωρίδα και πανίδα του τόπου.

Η Αγία Παρασκευή είναι επίσης ιδανικό ορμητήριο για εξορμήσεις στο Σμόλικα, το δεύτερο ψηλότερο βουνό της Ελλάδας μετά τον Όλυμπο. Από το Κεράσοβο αρχίζει το ορειβατικό μονοπάτι για τη Δρακόλιμνη και τη μεγάλη κορυφή του Σμόλικα.στα 2637μ., αλλά και άλλα μικρότερα μονοπάτια στα δάση γύρω από το χωριό.

Ο Σμόλικας (μέγιστο υψόμετρο τα 2.637 μέτρα) ανήκει στη Βόρεια Πίνδο και γενικά είναι ομαλό βουνό, γεμάτο από μεγάλα δάση από οξιές, βελανιδιές και ρόμπολα. Κύρια χαρακτηριστικά του είναι οι πολλές κορυφές και η πλούσια φύση του που αποτελεί βιότοπο για πολλά και σπάνια είδη πανίδας. Υπάρχουν δυο άγριες και «παρθένες» περιοχές: Η «Βάλια Κίρνα» (στα βλάχικα σημαίνει καταραμένη κοιλάδα) και ο «Βαθύλακος» που καταλήγει στην Αγία Παρασκευή.

Στο Κεράσοβο υπάρχει η κατάλληλη υποδομή για να διανυκτερεύσετε αλλά και για ν’ απολαύσετε καλό φαγητό (ψητά αρνιά και κοκορέτσι) στις παραδοσιακές ταβέρνες του χωριού