Αετομηλίτσα

Η Αετομηλίτσα είναι χτισμένη στις νότιες πλαγιές του όρους Γράμμος, κάτω από τις μεγάλες κορυφές: Γκέσος (2165μ.), Σκίρτσι (Παρήφανο, 2444μ.), Κιάφα (2395μ.), Τσούμα (2174μ.) και Επάνω Αρένα (2196μ.). Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1520μ., ψηλότερα από κάθε άλλο χωριό της περιοχής της Κόνιτσας. Απέχει 16,3 χλμ. από την Εθνική Οδό Κόνιτσας– Κοζάνης και 50 χλμ. από την Κόνιτσα.

Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Ντένισκο και σημαίνει προσήλιο, που δηλώνει και το γεωγραφικό προσανατολισμό του χωριού. Τη δεκαετία του ’30 μετονομάστηκε σε Αετομηλίτσα (Αετός και Μηλιά).

Η ζωή των κατοίκων της Αετομηλίτσας, όπως σε πολλά βλαχοχώρια της Πίνδου, είναι συνυφασμένη με την ημινομαδική κτηνοτροφία.Κάθε χρόνο, στις αρχές Ιουνίου, οι κτηνοτρόφοι με τα κοπάδια τους, που αριθμούν αρκετές χιλιάδες γελάδια, σκορπίζονται στα απέραντα βοσκοτόπια του χωριού, στον κεντρικό Γράμμο. Στις αρχές φθινοπώρου ακολουθούν την αντίστροφη πορεία προς τα χειμαδιά της Θεσσαλίας και Μακεδονίας.

Η Αετομηλίτσα είναι αφετηρία για ορειβατικές διαδρομές προς τις γύρω πανέμορφες καταπληκτικές κορυφές του Γράμμου, που καθιστούν την περιοχή, τον παράδεισο του πεζοπόρου και του ορειβάτη. Στο χωριό λειτουργούν τους καλοκαιρινούς μήνες δύο ταβέρνες και ένα καφέ μπαρ, που βρίσκονται στην πλατεία, με άψογη εξυπηρέτηση όλη την ημέρα. Το πνευματικό κέντρο του χωριού κοσμεί την είσοδο της πλατείας, ενώ η δημιουργία του καταφυγίου συνέβαλλε στην ουσιαστική ανάπτυξη του χωριού, καθώς λειτουργεί όλο τον χρόνο και φιλοξενεί πλήθος επισκεπτών. Το Δεκαπενταύγουστο, που γιορτάζει η εκκλησία της Παναγίας, γίνεται μεγάλο πανηγύρι και λαμβάνει χώρα το αντάμωμα όλων των Αετομηλιτσιωτών στο οποίο και συμμετέχουν και πολλοί επισκέπτες. Επιπλέον , η Τοπική Κοινότητα , οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι και οι κτηνοτρόφοι της Αετομηλίτσας διοργανώνουν εκδήλωση για την Κτηνοτροφία το τελευταίο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου. Προβάλλονται παραδοσιακά ντοκιμαντέρ , στην πλατεία του χωριού ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα με ολονύχτιο γλέντι στις ταβέρνες του χωριού. Επίσης , στην τοποθεσία <<Γκούρα>> γίνεται αναπαράσταση από την ποιμενική ζωή των κτηνοτρόφων και παρουσίαση παραγωγής παραδοσιακών προϊόντων