Αηδονοχώρι

Στην βορειοδυτική πλευρά της επαρχίας Κονίτσης, του Νομού Ιωαννίνων και λίγο πριν από το σημείο όπου ο ποταμός Αώος κυλώντας και φειδίζοντας, συναντήσει τον Σαραντάπορο, κάτω από τις κορφές των βουνών Καλογερικό και Βορτόπι, φωλιάζει απολαμβάνοντας την πλούσια φύση και το κελάηδημα των πουλιών, το Αηδονοχώρι. Η παλιά ονομασία του χωριού ήταν Οστανίτσα (οχυρός τόπος – σταθμός) η οποία κατά τον χρονογράφο της Ηπείρου Π. Αραβαντινό ήταν μεσαιωνική πόλη που ανήκε στην επαρχία Πωγωνίου, χτίστηκε γύρω στο 800 μ.Χ. και απαριθμούσε 800 οικογένειες και 43 εκκλησίες βυζαντινού ρυθμού. Η μετονομασία της Οστανίτσας σε Αηδονοχώρι έγινε στις 07-08-1919 (ΦΕΚ Α΄184 1919) με πηγή άντλησης της ονοματοδοσίας του, το ευρισκόμενο στην βόρεια πλευρά του χωριού εξωκλήσι της Παναγιάς της Αηδονολαλούσας.

Το Αηδονοχώρι, λόγω της γεωγραφικής του θέσης, έχει την δική του ξεχωριστή ιστορία, έζησε, βίωσε και έπαιξε τον δικό του σημαντικό ρόλο ανά τους αιώνες. Δίπλα στα αλβανικά σύνορα, υπήρξε το πρώτο χωριό που δέχθηκε την Ιταλική επιδρομή (τομέας «Μέρτζιανη») κατά την προέλαση των ξένων στρατευμάτων στην Χώρα μας στον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο και γνώρισε τον απάνθρωπο χαρακτήρα του Ιταλού και Γερμανού κατακτητή με αποκορύφωμα την ολοσχερή του καταστροφή από την δολοφονική επιδρομή της 1ης Ορεινής Μεραρχίας Ορεινών Καταδρομών «Εντελβάις» του γερμανικού στρατού στις 9 Ιουλίου του 1943. Έτσι, μετά από αρκετό καιρό, ως σαν ελάχιστη τιμή και αναγνώριση από την Ελληνική Πολιτεία το Αηδονοχώρι με το Προεδρικό Διάταγμα 49/2017 (ΦΕΚ 79 Α΄ 1-07-2017) εντάχθηκε στον κατάλογο των μαρτυρικών χωριών της πατρίδας μας.

Σήμερα το χωριό, αποτελείται από 50 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι πιστοί στην σκιαγράφηση της εικόνας του Ηπειρώτη, ασχολούνται κατά κύριο λόγο με την γεωργία ενώ κάποιοι άλλοι με την κτηνοτροφία, τον αγροτουρισμό και την ξυλογλυπτική, συνεχίζοντας την πολύχρονη παράδοση των Κονιτσιωτών σε αυτήν την τέχνη. Κάθε χρόνο των Αγίων Αποστόλων , στις 30 Ιουνίου, αλλά και στη γιορτή της Παναγίας, το Δεκαπενταύγουστο, διοργανώνονται παραδοσιακά πανηγύρια με την συμμετοχή τοπικών οργανοπαικτών και την διάθεση πλούσιων και εκλεκτών εδεσμάτων.
Στο Αηδονοχώρι, θα θαυμάσετε πολλά αξιοθέατα, αρκετά εκ των οποίων χαρακτηρίζονται ως νεότερα μνημεία. Ο νερόμυλος, κοντά στο Μπουραζάνι, στην «μάνα του νερού», με την νεροτριβή και τα μαντάνια του , όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα και που το 1994 χαρακτηρίστηκε ως νεότερο μνημείο, το κυνήγι στα πυκνόφυτα δάση, το ψάρεμα στον Αώο ποταμό και οι ατέλειωτοι περίπατοι στην αγνή και παρθένα φύση, σε συνδυασμό με τις τουριστικές υποδομές που υπάρχουν και με το καλοπροαίρετο και φιλόξενο των κατοίκων, είναι στοιχεία που δίνουν ιδιαίτερη αξία στην ευρύτερη περιοχή του χωριού και αποτελούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών.
Περπατώντας στον οικισμό του χωριού, εντύπωση μας κάνει το γεγονός ότι υπάρχουν πολλές, (γύρω στις σαράντα), εκκλησίες και εξωκλήσια, κάτι που είναι χαρακτηριστικό γνώρισμά του. Σημαντικότερη θεωρείται η κεντρική εκκλησία των Αγίων Αποστόλων, που χρονολογείται από το 1857. Η παραδοσιακή αρχιτεκτονική της, που είναι τρίκλιτη θολωτή βασιλική ηπειρωτικού τύπου, με περίτεχνο τέμπλο, ξύλινα κιονόκρανα και αξιόλογες τοιχογραφίες στους θόλους του μεσαίου κλίτους, στον τοίχο της νότιας πλευράς και στην κόγχη του Ιερού, προκαλεί τον θαυμασμό τόσο των ντόπιων όσο και των επισκεπτών.
Φεύγοντας από τον οικισμό και σε απόσταση περίπου 2 χλμ. δυτικά του χωριού, βρίσκεται η Μονή Ταξιαρχών Γκούρας. Αξίζει να επισκεφτείτε την Μονή η οποία χτίστηκε πάνω σε βραχώδη και οχυρή τοποθεσία τον 16ο μ.Χ. αι. και προσφέρει απίστευτη θέα με την στρατηγική τοποθεσία της, όπου ενώνεται ο Αώος ποταμός με τον Σαραντάπορο. Για αιώνες το συγκεκριμένο μοναστήρι υπήρξε το θρησκευτικό και πνευματικό κέντρο της περιοχής και βοηθούσε ποικιλοτρόπως τους κατοίκους των γύρω περιοχών σε δύσκολες εποχές. Το καθολικό της Μονής καταστράφηκε από τους Τούρκους το 1829. Σώζεται όμως λίγο πιο πέρα το εξωκλήσι του Αγ. Χαραλάμπους που χρονολογείται από τον 17ο μ.Χ. αι. και έχει αξιόλογες τοιχογραφίες. Εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της Μονής αποτελεί η θολωτή κρύπτη, κάτω από το ιερό του ναού, βάθους 2 μέτρων όπου μπορούν να χωρέσουν αρκετές εκατοντάδες άτομα. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες στο μοναστήρι λειτουργούν κατασκηνώσεις παιδιών και νέων με ευθύνη της Μητρόπολης Δρυινούπολης Πωγωνιανής και Κόνιτσας.

Κατά τις περιηγήσεις και πριν την αναχώρησή σας από το Αηδονοχώρι, σας προτείνουμε στάσεις αναψυχής και γεύσεων στο καφενεδάκι και στις ταβέρνες της ευρύτερης περιοχής του χωριού, με τοπικό τσίπουρο και πολλούς εκλεκτούς μεζέδες.